Để gia tăng tài sản ròng của một người hay hộ gia đình, không có cách nào tốt hơn là đầu tư. Nhưng thực tế từ trước đến nay cho thấy kỳ vọng kiếm tiền nhanh phần lớn là sai lầm, và thay vào đó đầu tư dài hạn là cách đã giúp rất nhiều người thực hiện được mục tiêu tài chính của mình.

Lợi thế của dài hạn

Lý do quan trọng đầu tiên đó là rất khó dự đoán được điểm rơi của thị trường (timing). Ngay cả những người giao dịch thường xuyên (trader) lão luyện chuyên nghiệp cũng không thể hy vọng số lần đúng của mình là trên 50%. Bởi vì đối với những người này tỷ lệ thắng không quan trọng bằng mỗi lần thắng thì thắng bao nhiêu, được đo lường qua tỷ số lợi nhuận-rủi ro (reward-risk ratio). Lấy ví dụ như theo tính toán trong một giao dịch, trường hợp thua lỗ là bị mất 2 nhưng nếu thắng thì được 10, tính ra tỷ số lợi nhuận-rủi ro là 10/2=5.

credit: Vietcetera

Trong ngắn hạn, việc cố gắng đoán xu hướng giá cả đối với các nhà đầu tư nhỏ lẻ là rất khó nếu không nói là không thể. Thêm vào đó, biến động giá trong ngắn hạn không phản ánh xu hướng dài hạn. Chẳng hạn như trong ngắn hạn, giá một cổ phiếu có thể giảm tạm thời do các quỹ đầu tư lớn chốt lời, hay tái cân bằng lại danh mục, trong khi về dài hạn thì cổ phiếu này vẫn tiếp đà tăng giá. Một lợi thế khác của của đầu tư dài hạn là với những tài sản có nền tảng cơ bản tốt, những biến động lớn trong ngắn hạn thường mang lại tỷ suất sinh lợi cao hơn trong dài hạn, vì tâm lý tham lam và sợ hãi của nhà đầu tư. Lấy ví dụ như khi cả thị trường bị điều chỉnh vì một tin tức xấu nào đó, như mới đây là chủng Covid-19 mới, thì có những cổ phiếu tốt cũng bị vạ lây và giảm mạnh. Khi thị trường hồi phục trở lại thì chính những cổ phiếu này lại có sức bật mạnh mẽ. Việc đầu tư dài hạn còn có một lợi thế là tiết kiệm chi phí giao dịch, và thậm chí là thuế thu nhập đối với nhà đầu tư. Với các nhà đầu tư cá nhân, nếu không có tài khoản giao dịch chuyên nghiệp thì chi phí giao dịch sẽ càng tăng khi giao dịch càng nhiều. Nếu số lần giao dịch là hàng chục, hàng trăm lần trong một năm trên tổng số vốn thì tổng giá trị giao dịch cũng sẽ tăng tương tự như vậy. Ví dụ như số vốn là 100 triệu đồng nhưng mua đi bán lại 50 lần trong 1 năm, thì tổng giá trị giao dịch sẽ là 5 tỷ đồng, và chi phí giao dịch sẽ tính trên giá trị này. Lấy trung bình chi phí giao dịch là 0,2% thì chỉ riêng chi phí giao dịch đã là 10% số vốn gốc. Nhưng điều quan trọng và cốt lõi nhất của đầu tư dài hạn đó là hiệu lực của lãi kép theo nguyên lý hòn tuyết lăn, nghĩa là phần lãi sinh ra được nhập vào vốn gốc và từ đó tạo ra thêm lãi mới. Nguyên tắc giá trị thời gian của tiền đảm bảo rằng một đồng ở hiện tại sẽ có giá trị lớn hơn trong tương lai. Thêm vào đó, đầu tư dài hạn sẽ giúp nhà đầu tư giảm thời gian quan tâm đến thị trường, không cần nhiều kỹ năng cũng như rèn luyện nhiều về cảm xúc, tâm lý. Vì những lý do trên mà số liệu trong quá khứ ở nhiều thị trường chứng khoán đã cho thấy việc nắm giữ dài hạn cổ phiếu là có mức độ rủi ro thấp hơn so với nắm giữ trong ngắn hạn, và có đến 90% số lần những người nắm giữ cổ phiếu dài hạn là tạo được lợi nhuận.

Đầu tư dài hạn như thế nào ?

Với những người đã có sẵn một lượng vốn nhất định, thì việc đầu tư dài hạn có phần đơn giản hơn khi chỉ cân nhắc tỷ trọng của các lớp tài sản như cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, trái phiếu, bất động sản, kim loại quý, và thậm chí là tiền mã hóa. Khi có thêm thu nhập, tỷ trọng giữa các lớp tài sản có thể thay đổi nhưng sẽ là không nhiều trong một khoảng thời gian ngắn vài ba năm. Trong khi đó thì giá trị của tổng danh mục đầu tư sẽ tăng theo thời gian. Nhưng với những người chưa có được số vốn lớn ban đầu thì thì việc tích lũy là điều kiện tiên quyết. Bởi vì ở một số loại tài sản, việc đầu tư phải có một số vốn tối thiểu nhất định, bởi vì nếu số tiền bắt đầu quá nhỏ, sẽ không hiệu quả về công sức hay thời gian bỏ ra. Lấy ví dụ như số vốn một vài triệu đồng thì không thể hiệu quả khi đầu tư cổ phiếu, so với thời gian phải bỏ ra. Rất may trên thị trường tài chính hiện nay, đã có những sản phẩm đáp ứng được nhu cầu tích lũy từ những khoản nhỏ của cá nhân, nhưng cùng với đó cũng tạo ra một mức sinh lợi đáng kể, chứ không như tự tiết kiệm thuần túy. Những sản phẩm được cung cấp hiện nay ở thị trường Việt Nam như Tikop đã đáp ứng được nhóm nhu cầu này: vừa tích lũy để có được một số vốn nhất định, tiếp tục đầu tư dài hạn ở lớp tài sản khác, vừa có được hiệu quả từ việc khoản tích lũy cũng sinh lợi. Như vậy, việc đầu tư dài hạn mang lại nhiều lợi ích và không nhất thiết phải bắt đầu từ một số vốn đáng kể ban đầu. Việc đầu tư càng sớm càng mang lại hiệu quả cao, sẽ còn hiệu quả hơn nếu đặt trong bối cảnh dài hạn. Ngay cả với một số tiền nhỏ đều đặn hay phát sinh thì một ai đó cũng có thể chuyển thành một khoản đầu tư dài hạn, trước hết hết là thông qua tích lũy có sinh lời, để sau một thời gian tương đối đủ dài, thì sẽ có một số vốn và tiếp tục hành trình đầu tư dài hạn của mình.